Het TCO-model kijkt niet alleen naar de aankoopprijs van de elektrische truck, maar naar de totale kosten - inclusief bijvoorbeeld laadinfrastructuur, subsidies, afschrijving, onderhoud en dergelijke. Binnen het model kan de gebruiker alle relevante parameters variëren om hun invloed op de prijs per kilometer te zien. Hoewel de kosten van de inzet van emissievrije transportvoertuigen de kern van het model vormen, wordt daarnaast ook de jaarlijkse CO2-uitstoot bepaald.
Hieronder volgt de lijst van aannames die voor de verschillende elementen van het model zijn genomen:
Hieronder volgt de lijst van aannames die voor de verschillende elementen van het model zijn genomen:
1) Algemene veronderstellingen
Deze TCO-tool is gericht op de vergelijking van nulemissie-, batterij-elektrische voertuigen. Andere technologieën zijn tijdens het project geanalyseerd, maar zijn niet in het model en de berekeningen geïntegreerd.
De TCO-tool vergelijkt dus batterij-elektrische vrachtwagens met gelijkwaardige dieselmodellen. Wij hebben gekozen voor een specifiek bereik van voertuigen, namelijk alle vrachtwagentypes met een totaal MTM vanaf 16 ton.
De tool gebruikt standaardwaarden die gekoppeld zijn aan standaardinstellingen voor 6 verschillende gebruikssituaties (of toepassingsscenario's), maar de gebruiker kan ze in verschillende stappen aanpassen.
Met de tool kan een gebruiker de effecten voor één voertuig en scenario tegelijk simuleren. Door gebruik te maken van de mogelijkheid om de resultaten in xls-bestanden te exporteren, kan de gebruiker echter verschillende berekeningen combineren en zo tot een totaalberekening voor een wagenpark komen.
Wederkerende kosten worden vast gehouden en worden verdisconteerd over de levensduur, waarbij een discontovoet van 5,1% wordt gebruikt (die parameter zal worden aangepast als onderdeel van het onderhoudsproces van het tool).
2) Scenario's
De functionaliteiten verschillen niet tussen de scenario's. Hier is de lijst met standaardwaarden die worden ingesteld in functie van een gekozen scenario:
- Dagelijkse afstand: gebaseerd op referentiewaarden uit gesprekken met de sector en constructeurs, tussen 100 km/dag (voor gemeentelijk) en 600 km/dag (voor langeafstandsverkeer).
- Laadvermogen en voertuiggewicht: hoewel elk geval anders zal zijn, stellen wij vooraf gedefinieerde standaardwaarden vast voor het maximale laadvermogen en de MTM
- Voertuiguitrusting: bv. standaard koeling voor stadsdistributie
- Laadscenario: per scenario is er een standaard laadscenario
- Ter illustratie een lijst van beschikbare voertuigen op het moment dat de tool werd ontwikkeld (niet volledig en alleen ter illustratie)
3) Kosten in verband met energie/brandstof
Wij gaan uit van constante prijzen tijdens de levensduur. Dit is een vereenvoudigde aanname, maar gezien de huidige markt- en geopolitieke situatie is hiervoor gekozen.
Voor zowel elektriciteit als diesel hebben wij afgeronde gemiddelde waarden genomen die momenteel op de markt gelden. Zij kunnen allemaal worden aangepast, dus moeten zij veeleer worden gezien als een gemiddelde uitgangsbasis. Met name de energieprijzen kunnen aanzienlijk verschillen, afhankelijk van het type laadoptie, de onderliggende energiecontracten en het al dan niet gebruik van eigen energieproductievoorzieningen (bv. zonnepanelen).
In het gekozen oplaadscenario kan de gebruiker een mix van verschillende oplaadopties en hun gemiddelde percentage samenstellen. Een scenario zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat het voertuig tijdens een rit gemiddeld 80% wordt opgeladen op de depotlocatie en 20% bij openbare snelladers. Op basis van de individuele prijzen en percentages berekent de tool dan een gemengd tarief.
4) Kosten van het voertuig
Wij hebben voorzien in een individuele berekening van de volgende kostenelementen: voertuigchassis, carrosserie-uitrusting en batterij.
Voor het voertuigchassis gebruiken wij gemiddelde waarden die standaard gekoppeld zijn aan de tonnage van een voertuig. Deze zijn gebaseerd op informatie van verschillende bedrijven, maar houden geen rekening met specifieke voertuigtypes noch met eventuele commerciële effecten van overeengekomen prijsverminderingen. Dit alles moet indien van toepassing door de gebruiker worden aangepast.
5) Andere kosten
De tool biedt de mogelijkheid om maandelijkse kosten voor reparatie en onderhoud, alsmede verzekeringen in te voeren.
Deze kosten worden constant gehouden gedurende de levensduur en houden geen rekening met inflatie-effecten.
6) Batterij
Voor elk gekozen type voertuig en scenario werken wij met standaardveronderstellingen over verbruik en gemiddelde afstanden, die de voorgestelde batterijgrootte van het elektrische voertuig bepalen.
Wij gebruiken verder de volgende standaardwaarden voor batterijen, zonder verder onderscheid te maken tussen verschillende technologieën en verdere marktevoluties:
- Kosten van het batterijpakket: 300 €/kWh - deze parameter kan door de gebruiker in de tool worden aangepast.
- Accudichtheid: 6,3 kg/kWh - vaste waarde, die echter in de loop der jaren zal worden aangepast op basis van de evolutie van de technologieën.
7) Verbruik
Het totale verbruik is samengesteld uit het verbruik van het voertuig zelf, en de energie die nodig is voor alle soorten in het voertuig geïntegreerde apparatuur. De gebruiker kan alle uitrustingselementen gebruiken die van toepassing zijn (bv. koeling en ook een laadkraan) en die worden dan bij elkaar opgeteld.
Het verbruik van het voertuig is gebaseerd op het gewicht en het gebruik.
Alle verbruikswaarden kunnen worden aangepast. Ze worden allemaal uitgedrukt in energieverbruik per km afstand.
8) Particuliere oplaadinfrastructuur
Wij gaan ervan uit dat de meeste gebruikers ook zullen moeten investeren in een eigen oplaadinfrastructuur. De gebruiker kan een type lader kiezen (uit een aantal vooraf gedefinieerde types of op maat gemaakt), waarvoor wij standaardwaarden voor de investeringskosten hanteren. Die kosten zijn variabel in functie van de specifieke situatie, bv. als de elektrische installatie moet worden versterkt, bekabeling moet worden voorzien, enz.
Deze kosten worden uitgedrukt als volledige investeringskosten, maar kunnen worden opgesplitst over meerdere voertuigen. Aangezien de tool de TCO slechts voor één voertuig tegelijk berekent, moet de gebruiker een percentage van deze kosten aan het voertuig koppelen.
In bepaalde omstandigheden kan de gebruiker ook de kosten op 0 zetten, bijvoorbeeld wanneer deze kosten door een derde partij worden gefinancierd. Dit kan dan een effect hebben op de (extra) elektriciteitskosten.
9) Elektrisch wegsysteem (ERS - Electric Road System)
Een specifieke functie is de integratie van het gebruik van een elektrisch wegsysteem dat door het voertuig kan worden gebruikt voor het opladen tijdens het rijden op specifieke wegen. Indien hiervoor wordt gekozen, moet de gebruiker aangeven hoeveel % van het totale aantal kilometers (gemiddeld) het voertuig van deze oplaadmogelijkheid gebruik zal kunnen maken. Daarna zal de tool ook automatisch het vereiste onderdeel aan het voertuig toevoegen, namelijk de stroomafnemer (die vervolgens van invloed is op de totale kosten en het gewicht van het voertuig).
Zowel de kosten van de stroomafnemer als de elektriciteitskosten bij gebruik van het ERS kunnen door de gebruiker worden aangepast.
10) Beleidsinterventies
Bij de ontwikkeling van dit instrument zijn de volgende relevante elementen geïntegreerd en gegroepeerd onder beleidsinterventies, kosten en subsidies:
- Aankoopsubsidies voertuig
- Aankoopsubsidies laadinfrastructuur
- Belastingvermindering
- Terugbetaling op professioneel gebruik van gebruikte energie
- Tolheffing (incl. aanduiding van het percentage van de afgelegde afstanden via tolwegen)
| Criteria | Kleine onderneming (ko) | Middelgrote onderneming (mo) |
|---|---|---|
| Tewerkstelling | minder dan 50 VTE | minder dan 250 VTE |
| OFWEL jaaromzet | maximaal 10 miljoen euro | maximaal 50 miljoen euro |
| OFWEL balanstotaal | maximaal 10 miljoen euro | maximaal 43 miljoen euro |
De berekening van de belastingvermindering kan worden gespreid over de levensduur of in sommige gevallen slechts in één jaar worden toegepast. De tool maakt geen onderscheid tussen dit verschil, aangezien het effect op de TCO-berekeningen zeer beperkt is.
11) Berekening van CO2-equivalente emissies
De berekening van de CO2-equivalente emissies gebeurt aan de hand van een levenscyclusbeoordelingsmodel dat gebruik maakt van meerdere waarden.
Deze waarden zijn berekend met het LCA model carculator_truck (https://carculator-truck.readthedocs.io) dat hiervoor de VECTO rij cycli voor stedelijk, regionaal en long haul transport gebruikt.
Verder gebruiken we emissiefactoren voor de vrachtwagens, de laadinfrastructuur, de batterijen en de diesel uit het LCA model.
Voor de brandstoffen zijn de volgende aannames gedaan: de Belgische diesel-mix (inclusief bijgemengde biobrandstoffen) wordt gebruikt voor alle diesel vrachtwagens. Voor elektrische voertuigen maken we gebruik van de Belgische energiemix (status 2022).